Όταν οι αστροναύτες αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας κατά τη διάρκεια μιας αποστολής στο διάστημα, είναι πολύ δύσκολο να επικοινωνήσουν με γιατρό.
Έτσι, όταν, πριν από έναν περίπου χρόνο, οι ερευνητές της NASA υποψιάστηκαν πως είχε παρουσιαστεί θρόμβος σε έναν από τους αστροναύτες της, που βρισκόταν σε διαστημικό σταθμό, έπρεπε να δράσουν γρήγορα.
Ο θρόμβος ανιχνεύθηκε κατά τη διάρκεια μελέτης, στην οποία συμμετείχαν 11 αστροναύτες, ώστε να διαπιστωθεί ποια επίδραση έχουν οι συνθήκες στις οποίες ζουν στην εσωτερική σφαγιτιδική φλέβα τους.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας, το αίμα των αστροναυτών μετατοπίζεται προς το κεφάλι.
Εννέα άνδρες και δύο γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 46 έτη, συμμετείχαν στην εν λόγω μελέτη, που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό “New England Journal of Medicine”.
Έξι από τους αστροναύτες παρουσίασαν στάσιμη ή ανεστραμμένη ροή αίματος, ένας παρουσίασε θρόμβο και ένας ακόμα φάνηκε να έχει αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει θρόμβους.
Ωστόσο, κανένας από αυτούς δεν είχε συμπτώματα, ως εκ τούτου αν δεν γινόταν η μελέτη, δεν θα γνώριζαν καν ότι αντιμετώπιζαν το συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας.
Ο αστροναύτης που διαγνώστηκε με θρόμβο, πραγματοποίησε έναν δεύτερο υπέρηχο, καθηδηγούμενος από επιστήμονες και ακτινολόγους, σε πραγματικό χρόνο, ώστε να επιβεβαιωθεί το εύρημα.
Στη συνέχεια, η επιστημονική ομάδα κλήθηκε να πάρει άμεσα τη σωστότερη απόφαση, ώστε να βοηθήσει όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά τον ασθενή.
«Κανονικά το πρωτόκολλο για τη θεραπεία ενός ασθενούς με βαθιά φλεβική θρόμβωση αναφέρει πως θα πρέπει να ακολουθηθεί αγωγή με αντιπηκτικά για τουλάχιστον τρεις μήνες» ανέφερε ο Dr Stephen Moll, ένας από τους γιατρούς του αστροναύτη.
Ωστόσο, όταν ένας ασθενής ακολουθεί αγωγή με αντιπηκτικά, υπάρχει ο κίνδυνος, σε περίπτωση τραυματισμού, να προκληθεί εσωτερική αιμορραγία.
Καθώς στον διαστημικό σταθμό, ο αστροναύτης δεν θα μπορούσε να λάβει την κατάλληλη βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης, η ομάδα των γιατρών αποφάσισε να ζυγίσει τις επιλογές της πολύ προσεκτικά.
Το φαρμακείο του διαστημικού σταθμού περιείχε 20 φιαλίδια ενέσιμου αντιπηκτικού φαρμάκου, 300 mg το καθένα.
Ο ασθενής έπρεπε να λαμβάνει ένα φιαλίδιο την ημέρα, έως ότου μπορέσει να ανεφοδιαστεί ο διαστημικός σταθμός με νέες ποσότητες του φαρμάκου.
Τα προβλήματα, φυσικά, ήταν αρκετά.
Οι σύριγγες, όπως και οι άλλες προμήθειες, ήταν περιορισμένες στον διαστημικό σταθμό, ενώ η μηδενική βαρύτητα είχε επίδραση στα υγρά, κατά την άντλησή τους από τα δοχεία.
Ο αστροναύτης πήρε μεγαλύτερη δόση της ενέσιμης ουσίας για 33 ημέρες, ώστε να μειώσει τον κίνδυνο της θρόμβωσης.
Η δόση αυτή μειώθηκε μετά τις 33 ημέρες, με τον ασθενή να περιμένει τη νέα αποστολή του φαρμάκου στον διαστημικό σταθμό.
Η ιατρική ομάδα που τον παρακολουθούσε, είδε τον θρόμβο να συρρικνώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Ροή αίματος μέσω της συγκεκριμένης φλέβας υπήρξε τελικά μετά από 47 ημέρες, ωστόσο η κανονική ροή αίματος δεν επανήλθε ούτε και μετά από 90 ημέρες θεραπείας.
Μετά την επιστροφή του ασθενούς στη Γη, ο θρόμβος εξαφανίστηκε μέσα σε 24 ώρες.
Έξι μήνες αργότερα, ο συγκεκριμένος αστροναύτης εξακολουθούσε να είναι ασυμπτωματικός, ενώ δεν είχε οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης.
«Αυτά τα νέα ευρήματα μας δείχνουν πως το ανθρώπινο σώμα μάς εκπλήσσει ακόμη και στο διάστημα» τονίζει η Dr Serena Auñón-Chancellor, συγγραφέας της μέλετης, αστροναύτης της NASA και αναπληρώτρια καθηγήτριας Ιατρικής στο Louisiana State University’s Health New Orleans School of Medicine.
