Καρκίνος του προστάτη, διάγνωση, θεραπεία και ψυχολογία… Μπορεί η μακροπρόθεση πρόγνωση για ασθενείς με καρκίνο του προστάτη να συνεχίζει να βελτιώνεται, αλλά η δυσκολία της προσαρμογής των ανδρών στα νέα δεδομένα παραμένει σημαντική. Έτσι λοιπόν τα στατιστικά λένε πως περίπου το 98% των ανδρών ζουν για 10 ή περισσότερα χρόνια μετά τη διάγνωση, και το ποσοστό επιβίωσης στα 15 χρόνια πλέον υπερβαίνει το 95%, με τις προκλήσεις στην ψυχική υγεία που αντιμετωπίζουν πολλοί επιζώντες να παραμένουν ένα σοβαρό πρόβλημα.
Καρκίνος του προστάτη & κακή ψυχολογία: Φταίνε οι θεραπείες;
Οι παρενέργειες της θεραπείας (όπως στυτική δυσλειτουργία, ακράτεια, εξάψεις και κόπωση, μεταξύ άλλων) μπορούν να επιβαρύνουν ψυχολογικά. Οι γιατροί έχουν βελτιωθεί στη διαχείριση αυτών των επιπλοκών και πολλοί άνδρες ανακτούν μέρος της λειτουργικότητάς τους, αλλά εξακολουθεί να είναι συχνό φαινόμενο οι επιζώντες να παλεύουν με την απώλεια της ανδρικής αυτοεκτίμησης και τις αλλαγές στην εικόνα του σώματος.
Καρκίνος του προστάτη: Πως προσεγγίζουμε την ψυχολογία του ασθενούς
Πολλοί επιζώντες καρκίνου του προστάτη αναφέρουν ότι ένιωσαν πως πιέστηκαν να λάβουν γρήγορα αποφάσεις για τη θεραπεία χωρίς επαρκή ενημέρωση για τις πιθανές παρενέργειες, κάτι που οδήγησε αργότερα σε τύψεις ή αμφιβολίες. Γενικά, οι ασθενείς δηλώνουν ότι θα ένιωθαν καλύτερα προετοιμασμένοι εάν είχαν πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τη διάγνωση και για το τι να περιμένουν από τη θεραπεία.
Για αυτούς τους λόγους, οι ειδικοί υπογραμμίζουν τη σημασία της ανοιχτής επικοινωνίας με την ιατρική ομάδα πριν ξεκινήσει η θεραπεία. Λεπτομερείς συζητήσεις σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές, τις πιθανές παρενέργειες και τα αναμενόμενα αποτελέσματα μπορούν να βοηθήσουν τους άνδρες να επιλέξουν εκείνη τη λύση που ευθυγραμμίζεται καλύτερα με τις αξίες και την ποιότητα της ζωής τους. Η συμμετοχή των μελών της οικογένειας και ιδίως των συντρόφων, λειτουργεί επίσης καταλυτικά βοηθώντας την ψυχολογία του ασθενούς.
Καρκίνος του προστάτη: Η ψυχολογία μετά τη θεραπεία
Στην αρχή μετά τη θεραπεία, οι άνδρες τείνουν να αντιλαμβάνονται αρνητικά τις αλλαγές στην αρρενωπότητα, την εικόνα του σώματος και την αυτοεκτίμησή τους. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη για νεότερους άνδρες, καθώς διαταράσσει την ιδέα της φυσικής, αυθόρμητης σεξουαλικής λειτουργίας. Η σωματική αδυναμία εισάγει επίσης νέους περιορισμούς και ορισμένοι ίσως διστάζουν να βρίσκονται για μεγάλο διάστημα εκτός σπιτιού λόγω ανησυχιών για την ακράτεια.
Οι άνδρες με ισχυρότερες παραδοσιακές αντιλήψεις περί ανδρισμού συνήθως δυσκολεύονται περισσότερο να προσαρμοστούν στην ασθένεια, κάτι που μπορεί να τους αφήσει θυμωμένους ή καταβεβλημένους. Πολλοί άνδρες αναφέρουν ότι οι μακροχρόνιες αλλαγές στη σεξουαλική λειτουργία και ο φόβος πιθανής υποτροπής του καρκίνου αποτελούν τις μεγαλύτερες ανησυχίες τους.
Με τον χρόνο, ωστόσο, τα ψυχολογικά βάρη μπορεί να μειωθούν καθώς οι άνδρες αρχίζουν να αποδέχονται τη νέα τους ζωή ως επιζώντες. Οι ειδικοί λένε ότι ένα σημαντικό μέρος αυτής της προσαρμογής περιλαμβάνει την επαναδιαμόρφωση της έννοιας της αρρενωπότητας, υιοθετώντας νέα ιδεώδη και εγκαταλείποντας άλλα. Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης καρκίνου του προστάτη, για παράδειγμα, μπορεί να βοηθήσει τους άνδρες να επιβεβαιώσουν εκ νέου την ανδρικότητά τους και να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους.
Οι ασθενείς που αντιμετωπίζουν τη θεραπεία και τις επιπτώσεις της θετικά
Ορισμένοι επιζώντες καρκίνου αναφέρουν ότι αισθάνονται πιο ήρεμοι και λιγότερο επιθετικοί όταν λαμβάνουν ορμονικές θεραπείες που καταστέλλουν την τεστοστερόνη. Άλλοι περιγράφουν μεγαλύτερη ανοιχτότητα στις σχέσεις τους, αποτέλεσμα της εμπειρίας της ασθένειας. Η αναδιαμόρφωση της οικειότητας, ώστε να επικεντρώνεται περισσότερο σε αγκαλιές και φιλιά μπορεί επίσης να είναι ωφέλιμη. Για ορισμένους μεγαλύτερους άνδρες, η απώλεια της libido μετά τη θεραπεία μπορεί ακόμη και να προκαλεί ανακούφιση.
Η άσκηση βελτιώνει επίσης την ψυχική υγεία, ακόμη και για άνδρες με προχωρημένο μεταστατικό καρκίνο του προστάτη. Οι ειδικοί συνιστούν 150 έως 300 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση ή 75 έως 150 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα, πάντα με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού.
Τελικά, η θεραπεία του καρκίνου συνεπάγεται αυτό που πολλοί άνδρες θεωρούν αποδεκτό συμβιβασμό μεταξύ παρενεργειών και παράτασης της ζωής. Ωστόσο, οι άνδρες πρέπει να εισέρχονται στη θεραπεία με επίγνωση των αλλαγών που είναι πιθανό να βιώσουν.
«Το να κατανοήσουν οι ασθενείς πληρέστερα τόσο τις βραχυπρόθεσμες όσο και τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες θα βοηθήσει στο να διασφαλιστεί ότι οι θεραπευτικές αποφάσεις είναι οι σωστές για κάθε άτομο», λέει ο Δρ. Marc Garnick, καθηγητής Ιατρικής στο Harvard Medical School και Beth Israel Deaconess Medical Center και αρχισυντάκτης του Harvard Medical School Guide to Prostate Diseases.
«Οι ομάδες υποστήριξης για τον καρκίνο του προστάτη μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση ζητημάτων όπως η ακράτεια, η στυτική δυσλειτουργία και οι αλλαγές στην εικόνα του σώματος. Ως ειδικός στον καρκίνο του προστάτη, προτρέπω θερμά τους ασθενείς και τους συντρόφους ή συζύγους τους να αναζητούν αυτή την εύκολα διαθέσιμη υποστήριξη».
Πηγή: health.harvard.edu
