Στην υγειονομική περίθαλψη, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί το ζήτημα της «ευρείας εικόνας» όταν υπάρχουν τόσοι πολλοί συντελεστές.
Οι περιττές διαδικασίες αυξάνουν το κόστος και βλάπτουν τους ασθενείς, τα ιατρικά λάθη σκοτώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο και η αποτυχημένη χρήση της τεχνολογίας… θέτουν σε κίνδυνο την ποιότητα των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τα βασικά αίτια της κακής επαγγελματικής συμπεριφοράς, της χαμηλής απόδοσης και της δυσαρέσκειας, θα πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε ότι για όλα ευθύνεται η κουλτούρα.
Σε οργανισμούς και ιδρύματα, η κουλτούρα ορίζεται από τις ενέργειες, και όχι από τα λόγια των ηγετών.
Οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων και γενικά οι πανεπιστημιακοί ηγέτες, διαμαρτύρονται συνεχώς σχετικά με την επικρατούσα ακαδημαϊκή “ατιμωρησία”, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα σαφείς προσανατολισμούς με σαφήνεια στον κώδικα δεοντολογίας των σπουδαστών.
Ταυτόχρονα όμως, οι ίδιοι ακαδημαϊκοί ηγέτες έχουν εδώ και δεκαετίες αποδεχθεί επιταγές πολλών εκατομμυρίων για επιχορηγήσεις, συχνά με τη σιωπηρή αντίληψη ότι το παιδί του χορηγού θα λάβει, πιθανότατα, έναν πολύ καλό βαθμό ή μια πολύ καλή θέση εργασίας, κάποια μέρα.
Η κουλτούρα, λοιπόν, θόλωσε τη νοητή γραμμή μεταξύ του τι είναι ανήθικο και τι είναι παράνομο.
Επίσης, ενθάρρυνε τους ανθρώπους να προχωρήσουν πέρα από την πρέπουσα γραμμή της ηθικής.
Η κουλτούρα έχει τη δύναμη να διαστρεβλώνει τις αντιλήψεις και να αλλάζει τις συμπεριφορές των ανθρώπων.
Όταν συμβαίνει αυτό, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές.
Η τεχνολογία διαφθείρει την κουλτούρα της ιατρικής
Πριν λίγα χρόνια, ένα νοσοκομείο είχε πρωτοπορήσει στη χρήση «ρομπότ» για να συνδέει τους ασθενείς με τους γιατρούς τους, ακόμη και αν ο γιατρός δεν βρισκόταν εκεί.
Αν το σκεφτείτε, η ιδέα είναι υπέροχη!
Φανταστείτε ότι κάποιο πρωί σε ένα νοσοκομείο ο νοσηλευτής που εφημερεύει παρατηρεί έναν ασθενή που αντιμετωπίζει σοβαρό άγχος και δυσφορία.
Ο νοσηλευτής ειδοποιεί άμεσα τον γιατρό του ασθενούς, ο οποίος είναι στο σπίτι.
Ο γιατρός, αντί να συστήσει τηλεφωνικώς μια σειρά φαρμάκων που θα βοηθήσει στο να ηρεμήσει ο ασθενής, θέλει να δει μήπως συμβαίνει και κάτι άλλο.
Ο νοσηλευτής πηγαίνει το ρομπότ στον θάλαμο όπου βρίσκεται ο ασθενής και η επικοινωνία μεταξύ γιατρού και ασθενή, μέσω εικόνας και ήχου, γίνεται άμεσα και ζωντανά (live).
Το ρομπότ, εκτός από το γεγονός ότι επιτρέπει στον ασθενή την επικοινωνία με τον γιατρό, αφήνει τον γιατρό να εκτιμήσει την έκφραση του προσώπου του ασθενούς, το επίπεδο ενέργειας και να ελέγξει το βάθος των αναπνοών του.
Από τη μία πλευρά λοιπόν, η τεχνολογία στην υγειονομική περίθαλψη σώζει ζωές, επιτρέποντας στους γιατρούς να επιτύχουν υψηλότερη ποιότητα, ενώ παράλληλα καθιστούν την ιατρική περίθαλψη περισσότερο προσβάσιμη και βολική.
Χρειαζόμαστε, όμως, πολλά περισσότερα.
Από την άλλη πλευρά, οι τεχνολογικές καινοτομίες έφεραν στο προσκήνιο πολλά σημαντικά στοιχεία στην ιατρική πρακτική.
Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, υπήρχαν ελάχιστοι γιατροί που μπόρεσαν να σώσουν κάποιον ετοιμοθάνατο, στον τομέα της ιατρικής, χωρίς αντιβιοτικά, εμβόλια, φάρμακα κ.λπ., καθώς τα μόνα που είχαν στη διάθεσή τους ήταν η συμπόνια και η ενσυναίσθηση.
Δίπλα στους ασθενείς τους, οι γιατροί ανακοινώνουν ακόμη και τα καλά αλλά και τα δυσάρεστα νέα με ειλικρίνεια, ευγένεια και κυρίως με ανθρωπιά.
Πολλοί καλλιτέχνες στο παρελθόν έχουν καταγράψει όμορφα αυτές τις στιγμές, οι οποίες απεικονίζουν τη σχέση ιατρού-ασθενούς στην καρδιά της ιατρικής κουλτούρας.
Ανεξάρτητα από τη στιγμή – τότε, τώρα ή στο μέλλον – η ενσυναίσθηση και η συμπόνια εφαρμόζονται καλύτερα στην πράξη προσωπικά και όχι μέσω ψηφιακής οθόνης.
Όταν οι γιατροί δίνουν προτεραιότητα στην ευκολία της παρεχόμενης τεχνολογίας, χάνουν ένα πολύ σημαντικότερο κομμάτι, το οποίο λέγεται ανθρώπινη επαφή.
Όλο αυτό, αν μη τι άλλο, δεν είναι αποτυχία της τεχνολογίας, αλλά παράγοντας ο οποίος οφείλεται σε πολιτισμικά αίτια…
Η κουλτούρα της ιατρικής, όπως και η κουλτούρα του ακαδημαϊκού χώρου, βασίζεται σε καλές προθέσεις.
Δυστυχώς, όμως, οι πρόσφατες ειδήσεις της επικαιρότητας μας υπενθυμίζουν ότι όλες οι κουλτούρες μπορούν να αλλοιωθούν λόγω διαφθοράς.
Μια συμβουλή, λοιπόν, ….να μην το ξεχνάτε!
