Ο ιατρός αναζητά συνεχώς στόχους, αξίες και νέες πρακτικές για τη βελτίωση του επαγγέλματός του. Συζητάει με τους συναδέλφους τους, ζητάει τις απόψεις τους και συμβάλλει στη σωστή μεταχείριση και θεραπεία του ασθενή.
Η κακή και η σωστή μεταχείριση αποτελούν δύο έννοιες που είναι δύσκολο να τις ορίσουμε.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης ορίζει την κακομεταχείριση ως «κάθε πράξη ή παράλειψη που διαπράττεται από ένα άτομο που παραβιάζει τη ζωή, τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα ή την ελευθερία ενός άλλου προσώπου, ή θέτει σε κίνδυνο την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του ή την οικονομική του ασφάλεια.»
Χρησιμοποιούνται δύο όροι για την περιγραφή της κακομεταχείρισης: η παραμέληση και η κακοποίηση.
Με την πρώτη να πρόκειται για την έλλειψη αναγκών ενός ατόμου σε φυσικό, ψυχολογικό, συναισθηματικό και πνευματικό επίπεδο και τη δεύτερη να είναι μια μορφή αυτοπεριορισμού, που μπορεί να βλάψει σε σωματικό, ψυχολογικό, σεξουαλικό ή οικονομικό επίπεδο.
Οι κίνδυνοι που μπορεί να προκαλέσει η κακομεταχείριση συνδέονται μεταξύ τους με πολλαπλούς τρόπους και οφείλονται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες.
• Θεσμικοί παράγοντες: ο ανεπαρκής αριθμός προσωπικού για την εκτέλεση ποιοτικών εργασιών, η έλλειψη κατάρτισης και γνώσης των παθολογιών των ατόμων που υποβάλλονται σε θεραπεία, η πρόσληψη ανειδίκευτων ατόμων, η έλλειψη υλικών μέσων, κ.α.
• Παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο διαχείρισης και την ομαδική εργασία, όπως η έλλειψη συνεκτικότητας και συνοχής εντός της ομάδας αλλά και μεταξύ των πολυ-επαγγελματικών ομάδων, η έλλειψη στόχου της θεραπείας, η απουσία ποιοτικής προσέγγισης.
• Παράγοντες που σχετίζονται με τον γιατρό: εξάντληση, κόπωση, έλλειψη προβληματισμού σχετικά με το νόημα της εργασίας, ρουτίνα, απώλεια αξιών φροντίδας, παραίτηση και απογοήτευση του γιατρού.
• Παράγοντες που σχετίζονται με τον ασθενή: ψυχολογική ευθραυστότητα, απομόνωση, μεγάλη εξάρτηση, επιθετικότητα λόγω του εθισμού, νευρολογική ή ψυχιατρική ασθένεια.
Από την άλλη όμως, η καλή μεταχείριση δεν σημαίνει ότι είναι και αντίθετη της κακής μεταχείρισης. H καλή μεταχείριση εκφράζεται ως η βελτίωση των πρακτικών περίθαλψης και θεραπείας μέσω ανταλλαγών και συνεργασίας.
Αξίες όπως ο σεβασμός, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη, η ελευθερία, η αξιοπρέπεια και η ανθρωπιά. Η καλή μεταχείριση δεν εγγυάται ούτε την απουσία ούτε την πρόληψη της κακομεταχείρισης.
Τα όρια μεταξύ καλής και κακής μεταχείρισης είναι μερικές φορές ρευστά. Ο,τι μπορεί να θεωρείται καλή μεταχείριση για ένα γιατρό, για έναν άλλον μπορεί να θεωρείται κακή.
Αναπτύξτε την Καλή Μεταχείριση του Ασθενή
Ανταλλάξτε απόψεις και ιδέες με την διεπιστημονική ομάδα σας. Η φροντίδα συνεπάγεται εργασία και κυρίως συνεργασία με νοσηλευτές και άλλους επαγγελματίες υγείας.
Ο γιατρός έχει κάθε ενδιαφέρον να συμμετάσχει ενεργά στις συναντήσεις της ομάδας.
Μπορεί έτσι να συμβάλλει στην αποσαφήνιση των στόχων της θεραπείας, να επιλέγει τις κατάλληλες δράσεις, να ενθαρρυνθεί την αμοιβαία βοήθεια και αλληλεγγύη.
Πρέπει να θέτει τον εαυτό του σε θέση αναζήτησης σχετικά με τις ενέργειες του, να προλαμβάνει το ρίσκο ή τη ρουτίνα και να εμπλουτίζει συνεχώς τις γνώσεις του και την εμπειρία του.
Με την αναζήτηση αυτή, αναπτύσσει γνώσεις μέσα από τις καθημερινές περιπτώσεις που αντιμετωπίζει.
Οφείλει λοιπόν, να θέτει συχνά στον εαυτό του ορισμένες ερωτήσεις, πχ:
• Πώς να βελτιώσω τον τρόπο υποδοχής των ασθενών και των οικείων τους;
• Ποια είναι τα δυνατά μου σημεία στη σχέση μου με τον ασθενή;
• Ποιες είναι οι σχετικές δεξιότητες που θα ήθελα να αναπτύξω ή να αποκτήσω για την επίτευξη της καλής μεταχείρισης των ασθενών μου;
• Μπορώ να δίνω στον ασθενή τρία σημαντικά στοιχεία: ακρόαση, προσοχή, ενδιαφέρον;
• Με εμπιστεύομαι;
• Πώς μπορώ να συμμετάσχω πλήρως στη μετάδοση των πληροφοριών και την παρακολούθηση της θεραπείας των ασθενών μου;
Φροντίστε τον εαυτό σας για να είστε σε θέση να φροντίζετε τους ασθενείς σας. Πχ, αν σέβεστε και πιστεύετε στις προσδοκίες της θεραπείας, τότε θα βοηθήσετε τον ασθενή σας να ακολουθήσει την ίδια οδό.
Έχοντας εσείς εμπιστοσύνη και αυτοεκτίμηση, μπορείτε εύκολα να την μεταφέρετε στον ασθενή σας. Αποδεχτείτε τον εαυτό σας και μάθετε να παίρνετε αποφάσεις και να προχωράτε μπροστά.
Μην ξεχνάτε να καλλιεργείτε το χιούμορ σας με τους ασθενείς σας!
