Η αποφυγή του ανθρώπινου λάθους στην αρένα της υγειονομικής περίθαλψης είναι ζωτικής σημασίας.
Όταν βασιζόμαστε σε εξωγενείς προσεγγίσεις για τη μείωση των ανθρώπινων λαθών – όπως π.χ. η χρήση χρωμογραφικών ενδοφλέβιων ελέγχων ή η τήρηση λεπτομερών εξετάσεων ελέγχου – είναι πιο δύσκολο για τους γιατρούς να κάνουν λάθη.
Από την άλλη, οι ανθρώπινες δεξιότητες συμπεριφοράς συνδέονται με την ασφάλεια των ασθενών, την εμπειρία των ασθενών και την υγεία του ιατρικού προσωπικού.
Όμως, ενώ οι εξωγενείς προσεγγίσεις για τον έλεγχο της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι απαραίτητες, θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε εγγενείς προσεγγίσεις που προετοιμάζουν τους επαγγελματίες υγείας να βελτιστοποιήσουν τη συμπεριφορά τους.
Προκειμένου να εκτιμηθεί η σημασία αυτής της έννοιας, απαιτείται μια βασική κατανόηση των πολύπλοκων συστημάτων προσαρμογής (ΠΣΠ).
Τα ΠΣΠ αποτελούνται από στοιχεία που αλληλοσυνδέονται και είναι ικανά να ανταποκρίνονται γρήγορα στην αλλαγή με διάφορους τρόπους.
Ένα σμήνος πτηνών αποτελεί καλό παράδειγμα.
Εξετάστε ένα σμήνος που πετά προς μια περιοχή για εύρεση τροφής ή για να απομακρυνθεί από κάποιο κίνδυνο.
Κινούμενα ως ομάδα, τα πτηνά ανταποκρίνονται άμεσα στο περιβάλλον.
Κανένας δεν λέει σε κάθε πτηνό πού ή πόσο γρήγορα μπορεί να πετάξει ή για το πώς να προετοιμαστεί για αλλαγές στην ταχύτητα του ανέμου.
Αντ ‘αυτού ακολουθούν μερικούς απλούς κανόνες που καθοδηγούν τις σχέσεις τους, όπως η διατήρηση της απόστασης μεταξύ τους και ο εναρμονισμός της ταχύτητας με τα πτηνά που πετούν πλάι τους.
Μοιράζονται επίσης κοινούς στόχους, π.χ. την εξεύρεση τροφής ή την ασφάλεια.
Σε ένα χώρο υγειονομικής περίθαλψης, όλοι οι συμμετέχοντες μοιράζονται επίσης έναν κοινό στόχο: να διασφαλίσουν ότι οι ασθενείς λαμβάνουν την ποιοτική φροντίδα που τους αξίζει.
Υπάρχουν επτά πρωταρχικές ιδιότητες των ΠΣΠ που σχετίζονται στενά με τις ήπιες δεξιότητες συμπεριφοράς που είναι σημαντικές σε ένα τέτοιο περιβάλλον.
Θα αναφερθούμε σε τρείς : προσαρμοστικότητα, φαινόμενο πεταλούδας και αναδυόμενη συμπεριφορά.
Προσαρμοστικότητα
Η προσαρμοστικότητα αναφέρεται στην ικανότητα των συμμετεχόντων να προσαρμόζονται και να μαθαίνουν από τις αλλαγές στο περιβάλλον τους.
Σε ένα περιβάλλον υγείας υψηλού κινδύνου και στρες, δεν θα μπορούσαμε να είμαστε προσαρμόσιμοι χωρίς συνεπή, αποτελεσματική και σεβαστή επικοινωνία.
Για παράδειγμα, η ενεργή συμμετοχής σε ένα ζήτημα και η ανταλλαγή απόψεων είναι το κλειδί για την αφοσίωση του προσωπικού.
Οι διευθυντές αποφεύγουν μερικές φορές μια τέτοια δέσμευση, επειδή υποθέτουν ότι το προσωπικό θα περιμένει από αυτούς να ακολουθήσουν οδηγίες, οι οποίες θα μπορούσαν να επιφέρουν συγκρούσεις, αν δεν το κάνουν.
Αντί της επιβεβαίωσης, απλώς αποφεύγουν να ρωτούν για τις απόψεις τους.
Το προσωπικό, που δεν αισθάνεται να εισακούγεται, μπορεί να απεμπλακεί ή να μην ακολουθήσει οδηγίες (συνειδητά ή υποσυνείδητα), ενώ πολλοί, αν αισθάνονται ότι εισακούγονται, μπορούν να αποδεχτούν λογική κριτική.
Οι διευθυντές μπορούν επίσης να υιοθετήσουν αυτήν την ιδέα για να αυξήσουν την υπευθυνότητα του προσωπικού για επίμονα προβλήματα όπως, για παράδειγμα, νοσοκομειακές λοιμώξεις.
Ζητώντας τους “Τι χρειάζεστε για να συμμορφωθείτε με τα πρωτόκολλα πλύσης των χεριών;” και στη συνέχεια ακούγοντας προσεκτικά τις απαντήσεις, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την αφομοίωση νέων διαδικασιών που μπορεί να βοηθήσουν.
Το φαινόμενο της πεταλούδας
Το φαινόμενο της πεταλούδας αναφέρεται σε ένα αμελητέο συμβάν που συμβαίνει τοπικά, σαν μια πεταλούδα που φτερουγίζει τα φτερά της, και συμβάλλει σε ένα μεγάλης έκτασης και σοβαρότητας γεγονός που συμβαίνει κάπου μακριά, όπως ένας τυφώνας στην άλλη πλευρά του κόσμου.
Το φαινόμενο της πεταλούδας δηλαδή της έλλειψης σεβασμού έναντι μιας σημαντικής επικοινωνίας, φαίνεται στα παρακάτω δύο παραδείγματα που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη:
– Ο γιατρός διαπληκτίζεται με μια νοσοκόμα την Τρίτη.
Το Σάββατο, η νοσοκόμα διστάζει να τον καλέσει και να αναφέρει μια ανεπαίσθητη αλλαγή στην κατάσταση ενός ασθενούς.
Αντ’ αυτού, αναφέρει την ανησυχία της στην εφημερεύουσα νοσοκόμα, η οποία φροντίζει να πάει να ελέγξει τον ασθενή, αλλά ο συναγερμός τηλεμετρίας χτυπάει και ο ασθενής πεθαίνει.
– Η νοσοκόμα Α ακούει τη Νοσοκόμα Β να μιλάει γι’ αυτήν με αρνητικό τρόπο και της λέει «Θα εκτιμούσα, αν έχετε ανησυχίες για τη δουλειά μου, να τις συζητάτε μαζί μου άμεσα». Η νοσοκόμα Β ζητά συγγνώμη και αργότερα βοηθά τη Νοσοκόμα Α να δώσει γρήγορα το φάρμακο για τον πόνο σε μετεγχειρητικό ασθενή της.
Ο ασθενής και η σύζυγός του αισθάνονται ανακουφισμένοι και ικανοποιημένοι, με αποτέλεσμα η βαθμολογία εμπειρίας του ασθενούς να βελτιώνεται.
Αναδυόμενη συμπεριφορά
Η αναδυόμενη συμπεριφορά αναφέρεται στο πως συμπεριφερόμαστε τη δεδομένη στιγμή σε σχέση με άλλους.
Τα κουτσομπολιά, ή τα εποικοδομητικά σχόλια για αποφυγή συγκρούσεων, η αναφορά ή μη για μια ανησυχία, είναι οι ήπιες δεξιότητες που είναι εγγενείς σε καθεμία από αυτές τις συμπεριφορές:
– Ο βοηθός νοσοκόμου πού κρατά το χέρι ενός ασθενούς στη μέση της νύχτας, όταν ο ασθενής ήταν ανήσυχος.
– Ο χειρουργός που λέει στην ομάδα του ότι αναμένει από καθέναν από αυτούς να παρακολουθούν και να αναφέρουν προβλήματα.
– Ο κοινωνικός λειτουργός που υπενθυμίζει στον συντονιστή της μονάδας ότι το σύστημα πληροφορικής θα “πέσει” κατά τη διάρκεια της βάρδιας το βράδυ.
– Ο διευθύνων νοσοκόμος, που διαπραγματεύεται κονδύλια του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση του νοσηλευτικού προσωπικού.
– Η νοσηλεύτρια που ενημερώνει την ιατρική ομάδα ότι, ο φόβος της ασθενούς για πτώση ήταν ο λόγος που φοβόταν να περπατήσει με τον φυσιοθεραπευτή.
Συμπέρασμα
Αυτές οι ήπιες δεξιότητες και ο τρόπος που σχετίζονται με τα αποτελέσματα στην υγειονομική περίθαλψη μπορεί να είναι δύσκολο να τα δείτε, αλλά τώρα που ξέρετε πώς να τα αναζητήσετε, θα τα εντοπίσετε πιο εύκολα.
Οι δύσκολες αλλά και κρίσιμες, υγιείς, ήπιες δεξιότητες μπορούν να βελτιώσουν τη φροντίδα που προσφέρουμε στους ασθενείς μας, την κουλτούρα του χώρου εργασίας και τις ανταμοιβές του σημαντικού μας έργου στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
