Αξιοποίηση των δυνατοτήτων των παραδοσιακών φαρμάκων μέσω της επιστήμης και της σύγχρονης τεχνολογίας για τη βελτίωση της πρόσβασης στη φροντίδα και την υγεία.
Αυτό είναι το πιστεύω του Παγκόσμιου Κέντρου Παραδοσιακής Ιατρικής που δημιουργήθηκε από τον ΠΟΥ σε συνεργασία με την ινδική κυβέρνηση, η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε τον Απρίλιο.
Στην Ινδία και την Κίνα, τα παραδοσιακά και συμβατικά φάρμακα μοιράζονται το πεδίο.
Για τον Eric Marié, καθηγητή πανεπιστημίου με ειδίκευση στη διδασκαλία, την πρακτική και την έρευνα στην κινεζική ιατρική και πρόεδρο του Γαλλικού Ακαδημαϊκού Συμβουλίου Κινεζικής Ιατρικής (CAFMC), η δημιουργία του Παγκόσμιου Κέντρου Παραδοσιακής Ιατρικής στο Jamnagar της Ινδίας, υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), είναι καλά νέα.
Αυτή η δομή, η πρώτη «πέτρα» της οποίας τοποθετήθηκε στις 19 Απριλίου ’22, θα έχει όντως σκοπό να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες των παραδοσιακών φαρμάκων από όλο τον κόσμο και, σύμφωνα με τον Eric Marié, η δυτική ιατρική, ιδιαίτερα, εξακολουθεί να αγνοεί σε μεγάλο βαθμό τη φαρμακοποιία της κινεζικής αντίστοιχης, που στοχεύει να αντιμετωπίζει το σώμα και το μυαλό ως ένα.
«Με την πάροδο των αιώνων, έχουμε εισάγει, συχνά με αποικιακό τρόπο, ορισμένες ουσίες όπως η κανέλα ή το τζίνσενγκ που έχουν εκτραπεί περισσότερο από την αρχική μέθοδο παρασκευής τους», σημειώνει.
Για τα υπόλοιπα, δεν γνωρίζω κανένα κινέζικο φάρμακο που χρησιμοποιείται στο δυτικό θεραπευτικό οπλοστάσιο».
Φάρμακα αναφοράς
Όταν του ζητήθηκε να συζητήσει τις ιδιαιτερότητες της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής, ο Eric Marié ξεκινά με μια διευκρίνιση.
«Το να το συσχετίζω με τον όρο ‘παραδοσιακό’ δεν μου φαίνεται κατάλληλο», υπογραμμίζει.
«Στην Κίνα αναγνωρίζεται πλήρως από το κράτος, όπως και η δυτική ιατρική.
Οι Κινέζοι έχουν πράγματι δύο επίσημες κατηγορίες φαρμάκων που υποστηρίζονται και οι δύο και οι οποίες έχουν τις δικές τους σχολές ιατρικής, εθνικές ακαδημίες ιατρικής, ερευνητικά ινστιτούτα, γιατρούς, φαρμακοποιούς και νοσοκομεία.
Γνωρίζοντας ότι τα νοσοκομεία της κινεζικής ιατρικής προορίζονται να θεραπεύσουν όλους τους τομείς, αφού περιλαμβάνουν τμήματα οφθαλμολογίας, γυναικολογίας, εσωτερικής ιατρικής, παιδιατρικής, λοιμωξιολογίας, ψυχιατρικής, ογκολογίας…».
Η Αγιουρβέδα, η οποία στοχεύει επίσης στη θεραπεία του σώματος και του νου μέσω φαρμάκων και τροφίμων, θεωρείται η ιατρική αναφοράς σε ολόκληρη την ινδική υποήπειρο.
«Έχει ακόμη και το δικό της υπουργείο, που ονομάζεται Ministry of Ayush, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως την Αγιουρβέδα, τη γιόγκα και τη φυσιοπαθητική, εξηγεί ο Romain Simenel, εθνοβιολόγος στο Ινστιτούτο Ερευνών για την Ανάπτυξη / Τοπική Κληρονομιά, Περιβάλλον και Παγκοσμιοποίηση (IRD / Paloc).
Ασκείται από εξειδικευμένους γιατρούς εκπαιδευμένους, είτε μέσω της οικογενειακής μετάδοσης ή σε εξειδικευμένα σχολεία και πανεπιστήμια.
Αυτοί οι επαγγελματίες εργάζονται σε ιδιωτικά ιατρεία ή σε κλινικές Αγιουρβέδα, ορισμένες από τις οποίες ειδικεύονται στη θεραπεία του καρκίνου.
Αυτοί οι γιατροί και οι κλινικές δεν διστάζουν να συνδυάσουν τόσο την παραδοσιακή ιατρική όσο και τις σύγχρονες τεχνικές.
Αντίθετα, τα μη-αγιουρβεδικά νοσοκομεία συνταγογραφούν επίσης θεραπείες με βάση την Αγιουρβέδα.
Η ίδια παρατήρηση στην Κίνα.
«Στην ογκολογία, το 90% των Κινέζων ασθενών αντιμετωπίζονται και με τα δύο», διαβεβαιώνει ο Eric Marié.
Η δυτική ιατρική ασχολείται με το πυροβολικό, εστιάζοντας στη βλάβη, με μια επιθετική προσέγγιση που περιλαμβάνει την αφαίρεση του άρρωστου σώματος και στη συνέχεια τη θεραπεία με ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία.
Η κινεζική ιατρική, από την άλλη, ασχολείται με τη διαχείριση, εστιάζοντας στον τομέα που επέτρεψε την εμφάνιση της καρκινικής παθολογίας, την υποστηρικτική φροντίδα και τον κίνδυνο υποτροπής».
Η δυτική ιατρική θα έχει επομένως κάθε συμφέρον να ενδιαφέρεται για τη συμπληρωματικότητα με την αντίστοιχη κινεζική, σύμφωνα με τον Eric Marié.
«Θα μπορούσε να μας φέρει έναν διαφορετικό τρόπο ταξινόμησης ασθενειών, μεγαλύτερη ακρίβεια στην αναγνώριση των υποομάδων ασθενών που πάσχουν από την ίδια παθολογία και ένα πολύ ευρύτερο φάσμα θεραπευτικών μεθόδων, διαβεβαιώνει ο πρόεδρος του CAFMC.
Το πρόβλημα είναι ότι, για να επιτύχουμε την ενσωμάτωσή της, θα ήταν απαραίτητο να αντλήσουμε έμπνευση από το κινεζικό μοντέλο:
Να ξεκινήσουμε συγκεκριμένες και μακροχρόνιες πανεπιστημιακές σπουδές στην κινεζική ιατρική, να καθιερώσουμε το καθεστώς του επαγγελματία και ειδικού στο νοσοκομείο στην κινεζική ιατρική…».
Ορισμένες χώρες έχουν ήδη πάρει το προβάδισμα, όπως μας υπενθυμίζει ο Eric Marié.
«Πριν από δέκα χρόνια, το Υπουργείο Υγείας της Αυστραλίας συνειδητοποίησε ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού χρησιμοποιούσε κινεζική ιατρική.
Ως εκ τούτου, αποφάσισε να την ενσωματώσει στο σύστημα υγείας, και τα φάρμακα στη φαρμακοποιία της, τα οποία αποζημιώνονται έτσι όπως οι δυτικές θεραπείες και το αυστραλιανό κράτος εκδίδει επίσημα διπλώματα για την κινέζικη ιατρική».
Μια περίπλοκη ενσωμάτωση
Η ενσωμάτωση της Αγιουρβέδα υπόσχεται να είναι εξίσου περίπλοκη.
«Μετά από πολυάριθμα σκάνδαλα, ιδιαίτερα γύρω από το Curcuma longa και το neem, που έχουν αποτελέσει αντικείμενο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, η Ινδία κλείνει σήμερα την πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους, βάσει του πρωτοκόλλου της Nagoya που προστατεύει τις αναπτυσσόμενες χώρες από τη βιοπειρατεία», υπενθυμίζει ο Romain Simenel.
Για να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτό, είναι πλέον απαραίτητο να πραγματοποιήσετε συνεργασίες όπως αυτή που έχει υπογράψει το IRD με το Πανεπιστήμιο του Pondicherry, στην Ινδία.
Έχουμε χορηγήσει επιχορήγηση για διδακτορικό σε μια φοιτήτρια Ινδή που εργάζεται σε ένα καινοτόμο θέμα:
Τον καθαρισμό βαρέων μετάλλων από ορισμένα φυτά.
Στόχος είναι ο καρπός του έργου της να αποτελέσει αντικείμενο γαλλο-ινδικής αίτησης για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας».
Η ενσωμάτωση της παραδοσιακής ινδικής ιατρικής θα υποθέσει επίσης ότι θα εκκενώσει την εξωτική εικόνα που μεταδίδεται στη Δύση.
«Η Αγιουρβέδα δεν είναι αυτά τα θαυματουργά προϊόντα που προσελκύουν χιλιάδες τουρίστες στους οποίους έχουν πουληθεί οι λεγόμενες αγιουρβεδικές κούρες.
Είναι μια πραγματική επιστήμη, που βασίζεται στη γνώση χιλιάδων φυτών.
Θα χρειαστεί επίσης, για τον Romain Simenel, να εργαστεί για τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των δύο φαρμακοποιιών.
«Ωστόσο, σε αυτό το σημείο όλα μένουν να γίνουν», λέει η εθνοβιολόγος.
Δεν έχουμε μελετήσει ακόμη, φάρμακο με φάρμακο, παθολογία ανά παθολογία, τα οφέλη και τις πιθανές αρνητικές αλληλεπιδράσεις που θα μπορούσε να δημιουργήσει ο συνδυασμός Αγιουρβέδα και συμβατικών θεραπειών».
Τέλος, είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τον εθνοβιολόγο, να διευθετηθεί το πρόβλημα της παραγωγής.
«Η Ινδία σήμερα δεν είναι σε θέση να παράγει επαρκή ποσότητα για να καλύψει τις ανάγκες όλης της ανθρωπότητας.
Το ζήτημα της ποιότητας θα πρέπει επίσης να διευθετηθεί, επειδή ορισμένα φυτά που καλλιεργούνται στην Ινδία περιέχουν ίχνη βαρέων μετάλλων επειδή τα εδάφη είναι μολυσμένα.
Το Παγκόσμιο Κέντρο Παραδοσιακής Ιατρικής του ΠΟΥ θα πρέπει επομένως να περιορίσει το έργο του για να επιτύχει έναν από τους στόχους που του έχουν τεθεί:
Να δημιουργήσει ένα σύνολο αξιόπιστων στοιχείων και δεδομένων για τις πρακτικές και τα προϊόντα της παραδοσιακής ιατρικής.
ΠΟΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;
Όταν ρωτήθηκε αν η κινεζική ιατρική είναι αποτελεσματική, ο Eric Marié δεν κρύβει την αμηχανία του.
«Είναι δύσκολο να απαντηθεί αυτή η ερώτηση γιατί οι Κινέζοι γιατροί δεν αποδίδουν ποτέ θεραπευτικές αρετές σε μια μεμονωμένη ουσία.
Αυτές βρίσκονται στους δεκάδες χιλιάδες συνδυασμούς που συνθέτουν την κινεζική φαρμακοποιία.
Επομένως, δεν μπορούμε να αρκεστούμε, όπως κάνουμε στη Δύση, με την αξιολόγηση ενός μορίου κατά τη διάρκεια μιας διπλής-τυφλής μελέτης έναντι του εικονικού φαρμάκου σε εκατό ασθενείς.
Τούτου λεχθέντος, εάν η κινεζική ιατρική ήταν αναποτελεσματική, μπορούμε να υποθέσουμε ότι δεν θα υπήρχαν Κινέζοι γιατροί και νοσοκομεία παντού στην Κίνα, και ασθενείς που συνεχίζουν να συμβουλεύονται.
Η ίδια ιστορία με τον Romain Simenel για την Αγιουρβέδα.
«Με 1,4 δισεκατομμύρια κατοίκους, η Ινδία διακρίνεται από πολύ υψηλή δημογραφική πυκνότητα, τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο, υπενθυμίζει ο εθνοβιολόγος.
Η χώρα εξακολουθεί επίσης να αντιμετωπίζει επιδημίες δυσεντερίας και μεγάλα προβλήματα υγιεινής, με πολλά ζώα όπως αγελάδες και μαϊμούδες να συρρέουν στις πόλεις.
Χωρίς την Αγιουρβέδα, μια τέτοια αύξηση του πληθυσμού δεν θα ήταν δυνατή».
Η επιτυχία αυτών των δύο κατηγοριών παραδοσιακών φαρμάκων δεν συνδέεται επίσης με το ζήτημα του κόστους, καθώς οι θεραπείες τους έχουν το ίδιο κόστος με τις δυτικές αντίστοιχες θεραπείες.
Το κριτήριο της εγγύτητας με τον πληθυσμό δεν ισχύει πλέον στην Κίνα, αλλά παραμένει επίκαιρο στην Ινδία.
«Οι γιατροί της Αγιουρβέδα δεν είναι πιο πολλοί, αλλά είναι πιο κοντά στον πληθυσμό επειδή είναι πιο εξοικειωμένοι.
Είναι πολιτιστική συνήθεια να πηγαίνεις να τους συμβουλεύεσαι», τονίζει ο Ρομέν Σιμενέλ.
