Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα προόδου στην έρευνα για την άνοια. Πλέον υπάρχει μια αιματολογική εξέταση που μπορεί να διαγνώσει την νόσο Αλτσχάιμερ με ακρίβεια που αγγίζει το 90%, ενώ παράλληλα έχει διευρυνθεί η κατανόηση γύρω από τους παράγοντες – πολλοί από τους οποίους σχετίζονται με τις συνήθειες του τρόπου ζωής – που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Σύμφωνα με νέα έκθεση από την Lancet Commission on Dementia Prevention, Intervention, and Care, αναγνωρίστηκαν δύο επιπλέον τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την άνοια: η υπερχοληστερολαιμία μετά την ηλικία των 40 ετών και η απώλεια όρασης που δεν έχει αντιμετωπιστεί.
Το 2020, οι ίδιοι ερευνητές προσδιόρισαν 12 τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Αυτοί είναι:
- Φυσική αδράνεια
- Κάπνισμα
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Τραυματισμός στο κεφάλι
- Περιορισμένες κοινωνικές επαφές
- Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο
- Παχυσαρκία
- Υπέρταση
- Διαβήτης
- Κατάθλιψη
- Ακουστική βλάβη
Σύμφωνα με την έκθεση, αυτοί οι 12 παράγοντες, μαζί με τους δύο νέους, φαίνεται να ευθύνονται για το 49% των περιπτώσεων άνοιας σε όλο τον κόσμο. Οι ερευνητές προσδιόρισαν αυτούς τους δύο νέους παράγοντες κινδύνου εξετάζοντας πρόσφατες μετα-αναλύσεις και μελέτες σχετικά με τα θέματα αυτά. Εξέτασαν συνολικά 14 άρθρα σχετικά με την απώλεια όρασης και 27 σχετικά με την υψηλή χοληστερόλη.
«Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες είναι στενά αλληλένδετοι» δήλωσε ο Dr Arman Fesharaki-Zadeh, νευρολόγος συμπεριφοράς και νευροψυχίατρος στο Yale Medicine στο Κονέκτικατ, που δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Υπάρχουν πολλές αιτίες απώλειας όρασης, φυσικά, αλλά τείνει να είναι πολύ πιο συχνή σε άτομα με μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, ο μη ελεγχόμενος σακχαρώδης διαβήτης και η υπερχοληστερολαιμία, που αποτελεί τον άλλο παράγοντα κινδύνου που αναγνωρίστηκε στην έκθεση» επεσήμανε ο ίδιος.
Επιπλέον, η όραση είναι το κύριο αισθητήριο όργανο μας — είναι ο τρόπος με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τον κόσμο γύρω μας — και όταν δεν βλέπουμε καθαρά είναι λιγότερο πιθανό να αφιερώσουμε χρόνο σε δραστηριότητες που ενισχύουν τον εγκέφαλο, όπως παζλ, ανάγνωση ή ακόμα και να περάσουμε χρόνο με άλλους ανθρώπους. Και αυτές οι δραστηριότητες είναι γνωστό ότι συμβάλλουν στην πρόληψη της άνοιας.
Όσον αφορά την υψηλή χοληστερόλη LDL μπορεί να οδηγήσει σε σκλήρυνση των αιμοφόρων αγγείων στην καρδιά και στον εγκέφαλο, εξήγησε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο ανεξέλεγκτος διαβήτης επηρεάζουν επίσης τα αιμοφόρα αγγεία.
Η επιστημονική μελέτη δημοσιεύθηκε στο Lancet Journal.
