Σχεδόν όλοι μας έχουμε αισθανθεί ότι βιώνουμε καταστάσεις έντονου άγχους. Πρόκειται για μία φυσιολογική αντίδραση σε στρεσογόνα ερεθίσματα, όπου ο εγκέφαλος αποστέλλει στο σώμα μας «σήματα», προειδοποιώντας μας ότι μία κατάσταση μπορεί να αποβεί απειλητική.
Με τη βοήθεια του άγχους, ο «άνθρωπος των σπηλαίων» απέφευγε να γίνει θήραμα από τα αρπακτικά.
Είναι αρκετά φυσιολογικό, λοιπόν, να αισθανόμαστε άγχος, ειδικά αν οι ρυθμοί της καθημερινότητας το δικαιολογούν.
Το πρόβλημα εντοπίζεται, όταν το άγχος υπερβαίνει τα όρια και επενεργεί στην καθημερινότητα μας.
Τότε, ενδέχεται να διαταράξει τη φυσιολογική βιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού κι έχει συσχετιστεί με την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης μίας σωρείας προβλημάτων υγείας.
Λόγου χάρη, πολλοί ασθενείς που πάσχουν από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα έχουν ισχυριστεί ότι τη χρονική περίοδο, πριν από τη διάγνωση της εκάστοτε αυτοάνοσης νόσου, είχε προηγηθεί κάποιο δυσάρεστο συμβάν που τους φόρτισε συναισθηματικά.
Σχεδόν πάντοτε, οι αυτοάνοσες παθήσεις σχετίζονται με έντονες μεταβολές στη διάθεση, οι οποίες επιδεινώνουν την κλινική εικόνα της ασθένειας.
Λόγου χάρη, περίπου στο 80% των ασθενών με Ρευματοειδή αρθρίτιδα, παρατηρήθηκε ότι προηγήθηκαν της εκδήλωσης της νόσου διάφορα πολύ δυσάρεστα περιστατικά.
Η σύνδεση του στρες με το ανοσοποιητικό σύστημα
Ως στρες ορίζεται η ορμονική απόκριση του οργανισμού, όταν συμβαίνει μία απότομη αλλαγή ή οποιαδήποτε κατάσταση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση μας.
Ο Hans Selye ήταν ο πρώτος που παρατήρησε ότι υπό δυσμενείς συνθήκες, το ορμονικό σύστημα λαμβάνει εντολή από τον εγκέφαλο για να εκκρίνει αδρεναλίνη και κορτιζόλη, δύο ορμόνες που εντείνουν τις αντοχές μας και προσαρμόζουν τη λειτουργία του οργανισμού σε αυτό που συμβαίνει, με στόχο την εξασφάλιση της επιβίωσης μας απέναντι σε διάφορες δυσκολίες.
Παραδείγματος χάρη, η επίθεση από κάποιο άγριο ζώο οδηγεί στην απελευθέρωση των συγκεκριμένων ορμονών.
Όμως, ο κίνδυνος που διατρέχει το άτομο στην προκειμένη περίπτωση έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια.
Στο χρόνιο στρες, αυξάνονται τα επίπεδα των ορμονών του στρες, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος και το σώμα να βρίσκονται διαρκώς σε «κατάσταση συναγερμού».
Μάλιστα, οι νευροενδοκρινικές ορμόνες που εκκρίνονται, ως απόρροια του άγχους, μεταβάλλουν ή ενισχύουν την παραγωγή κυτοκινών, των κυτταρικών, δηλαδή, αγγελιοφόρων που εμπλέκονται στην παθοφυσιολογία των αυτοάνοσων παθήσεων.
Συγκεκριμένα, η κύρια ορμόνη του στρες, η κορτιζόλη, εξισορροπεί την ανοσοποιητική λειτουργία.
Το διαρκές άγχος προκαλεί σταδιακά αντίσταση στην κορτιζόλη, με επακόλουθο την αύξηση της φλεγμονής, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για την εκδήλωση αυτοάνοσων νοσημάτων.
Η ψυχολογία μας, λοιπόν, καθορίζει τη φυσιολογία μας και η φυσιολογία μας επιδρά στην ψυχολογία μας.
Αυτός είναι κι ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίο η ψυχολογία διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στις ανοσολογικές ρυθμίσεις που κρύβονται πίσω από την αιτιολογία των αυτοάνοσων παθήσεων.
Επιπλέον παράγοντες συσχέτισης του στρες με την αυτοανοσία
Το στρες προκαλεί μεταβολές στους μικροοργανισμούς που εντοπίζονται στο έντερο μας, οι οποίοι βοηθούν στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και προάγουν την αποτοξίνωση του οργανισμού.
Πέραν αυτού, το 80% του ανοσοποιητικού μας συστήματος εδράζεται στο έντερο μας, συνεπώς μπορούμε να αντιληφθούμε τη σημασία του στρες στην εκδήλωση αυτοανοσίας.
Υπό συνθήκες άγχους, επίσης, χρειάζεται να παραχθεί πολλή περισσότερη ενέργεια από τα μιτοχόνδρια.
Έτσι, αυξάνονται οι συγκεντρώσεις των ελευθέρων ριζών, που παράγονται κατά τη διαδικασία παραγωγής ενέργειας, σε τέτοιο βαθμό που ο οργανισμός μας αδυνατεί να τις εξουδετερώσει.
Έτσι, επιτίθενται στις κυτταρικές δομές, με επακόλουθο την καταστροφή των κυττάρων και την απώλεια παραγωγής κυτταρικής ενέργειας.
Το χρόνιο οξειδωτικό στρες, που προκαλείται από την επικράτηση αυξημένου αριθμού ελεύθερων ριζών στο σώμα μας, καθώς και οι ορμονικές διαταραχές που προκύπτουν ως απόρροια του άγχους, μπορούν να αποτελέσουν τον εναρκτήριο μοχλό για τη δημιουργία φλεγμονών στο σώμα.
Όλα αυτά αποτελούν το θεμελιώδη λίθο για την εκδήλωση χρόνιων νοσηροτήτων, όπως είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Η συσχέτιση της ψυχολογίας με τα αυτοάνοσα νοσήματα βάσει ερευνών
Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων διατρέχουν άτομα που πάσχουν από σχετιζόμενες με το στρες διαταραχές ή από μετατραυματικό στρες.
Με επικεφαλής τη Dr. Huan Song του Ιατρικού Ινστιτούτου Karolinska του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, αναλύθηκαν από τους ερευνητές στοιχεία για 106.464 ανθρώπους με διαταραχές του στρες και για 126.652 αδέλφια τους που δεν έπασχαν από τέτοιου είδους διαταραχή.
Επιπλέον, συμπεριλήφθησαν πάνω από ένα εκατομμύριο άλλα μη συγγενικά άτομα, που δεν εμφάνιζαν διαταραχές άγχους και παρακολουθήθηκε το 50% εξ αυτών τουλάχιστον για δέκα χρόνια.
Διαπιστώθηκε ότι όσοι εμφάνιζαν διαταραχή μετατραυματικού στρες είχαν 46% περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης κάποιου αυτοάνοσου νοσήματος σε σχέση με όσους δεν έπασχαν από κάποια διαταραχή άγχους.
Χρειάζεται, βέβαια, να επισημανθεί ότι η κακή ψυχολογία δεν αποτελεί το μοναδικό αίτιο ανάπτυξης αυτοάνοσων ασθενειών.
Άτομα, όμως, με γενετικό υπόστρωμα ή όσοι ήδη εμφανίζουν διαταραχές στην ισορροπία του μεταβολισμού τους σε κυτταρικό και βιοχημικό επίπεδο, μπορούν να καταστούν πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις, οι οποίες ενοχοποιούνται για την εκδήλωση αυτοάνοσων παθήσεων.
Η θωράκιση του οργανισμού ενάντια στο στρες
Οι ανισορροπίες που τυχόν εντοπίζονται σε μοριακό, κυτταρικό και ορμονικό επίπεδο και ευθύνονται για την εμφάνιση παθογόνων καταστάσεων, όπως οι αυτοάνοσες παθήσεις, ανιχνεύονται πλέον μέσω Εξειδικευμένων εξετάσεων.
Κατόπιν, μέσω της στοιχειοθέτησης εξατομικευμένων ιατρικών πρωτοκόλλων, μπορεί να υποστηριχτεί στοχευμένα ο οργανισμός με κατάλληλα μικροθρεπτικά συστατικά και Φυσικές (Βιομιμητικές) ορμόνες.
Έτσι, εξουδετερώνεται το οξειδωτικό στρες, αποκαθίσταται η κυτταρική και ορμονική ομοιόσταση και προλαμβάνεται η πιθανή ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων.
Ακόμη κι αν εκδηλωθούν αυτοάνοσα νοσήματα, η Σύγχρονη Ιατρική εντοπίζει και εξαλείφει τα πραγματικά αίτια των αυτοάνοσων ασθενειών και αξιολογεί την περίπλοκη σύνδεση του σώματος μας και της ψυχολογίας μας.
Έτσι, η θεραπευτική αντιμετώπιση ενός αυτοάνοσου νοσήματος περιλαμβάνει και θεραπευτικές παρεμβάσεις στους νευροδιαβιβαστές με σκοπό την επαναφορά της κυτταρικής ισορροπίας και σε αυτό το επίπεδο.
Dr. Νικολέτα Κοḯνη, M.D.
Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
Diplomate and Board Certified in Anti-aging, Preventive, Functional and Regenerative Medicine from A4M (American Academy in Antiaging Medicine).
Site: https://bit.ly/350znmw
Facebook: https://bit.ly/351DDC6
Instagram: https://bit.ly/3goQQKy
References:
1. Kessler RC, Aguilar-Gaxiola S, Alonso J, et al. Trauma and PTSD in the WHO World Mental Health Surveys. Eur J Psychotraumatol. 2017;8(sup5):1353383.
2. Frans O, Rimmö PA, Aberg L, Fredrikson Trauma exposure and post-traumatic stress disorder in the general population. Acta Psychiatr Scand. 2005;111(4):291-299.
3. Association of Stress-Related Disorders With Subsequent Autoimmune Disease. Song H et al. JAMA. 2018 Jun 19.
4. Boscarino Posttraumatic stress disorder and physical illness: results from clinical and epidemiologic studies. Ann N Y Acad Sci. 2004;1032:141-153.
5. Boscarino JA, Forsberg CW, Goldberg A twin study of the association between PTSD symptoms and rheumatoid arthritis. Psychosom Med. 2010;72(5):481-486.
6. Yehuda R, Teicher MH, Levengood RA, Trestman RL, Siever Circadian regulation of basal cortisol levels in posttraumatic stress disorder. Ann N Y Acad Sci. 1994;746:378-380.
7. Gill JM, Saligan L, Woods S, Page PTSD is associated with an excess of inflammatory immune activities. Perspect Psychiatr Care. 2009;45(4):262-277.
8. “MedlinePlus medical encyclopedia – autoimmune disorders”. National Institutes of Health. 16 July 2014. Archived from the original on 5 January 2015. Retrieved 21 December 2014.
{module title=”Υπογραφή”}
