Γνωστή κυρίως για τον ρόλο της στον μεταβολισμό φωσφόρου και ασβεστίου, η βιταμίνη D θεωρείται επίσης ότι παρεμβαίνει στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ανασκόπηση σε αυτήν την ψευδο-βιταμίνη που δεν σταμάτησε να μας εκπλήσσει.
Η βιταμίνη D στην πραγματικότητα δεν είναι βιταμίνη με την κυριολεκτική έννοια της λέξης.
Σε αντίθεση με τις βιταμίνες Α ή C, οι οποίες παρέχονται μόνο από τρόφιμα, η βιταμίνη D μπορεί να συντεθεί στο δέρμα από τη χοληστερόλη.
Επομένως, έχει ένα ξεχωριστό status. Μέσω τροφής ή ενδογενούς προέλευσης, η βιταμίνη D μπορεί να είναι ενεργή μόνο μετά από δύο υδροξυλιώσεις.
Η πρώτη στο ήπαρ, ακολουθείται από μία δεύτερη στα νεφρά και οδηγεί σε 1,25-διυδροξυβιταμίνη D3 ή καλσιτριόλη, τον ενεργό μεταβολίτη της βιταμίνης D.
Οστική και μη οστική δράση
Ο μεταβολίτης που παράγεται, δρα στη ρύθμιση των επιπέδων ασβεστίου και φωσφόρου και στον εμπλουτισμό μεταλλικών στοιχείων στα οστά.
Είναι ο πιο γνωστός μηχανισμός γιατί, ιστορικά, είναι ο πρώτος που έχει ανακαλυφθεί.
Αλλά η βιταμίνη D επεμβαίνει επίσης και στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο πρωταρχικός στόχος της καλσιτριόλης, είναι οι υποδοχείς βιταμίνης D (VDRs) στην επιφάνεια των μακροφάγων, τα μη ειδικά αμυντικά κύτταρα που συμμετέχουν στην έμφυτη ανοσία.
Παρουσία μολυσματικών παραγόντων, η ενεργοποίηση αυτών των υποδοχέων με την προσάρτηση καλσιτριόλης, καθιστά δυνατή τη ρύθμιση της έκφρασης γονιδίων εντός των μακροφάγων, για αύξηση της αντιμικροβιολογικής δραστικότητάς τους, διεγείροντας την ικανότητά τους να συνθέτουν αντιμικροβιακά πεπτίδια.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η καλσιτριόλη φαίνεται επίσης να δρα σε κύτταρα υπεύθυνα για την προσαρμοστική ανοσία, δενδριτικά κύτταρα, Τ λεμφοκύτταρα κύτταρα και ρυθμιστικά Τ κύτταρα.
Είναι αυτό που ενδιαφέρει τους επιστήμονες σήμερα, επειδή τα Τ λεμφοκύτταρα είναι υπεύθυνα για την παραγωγή κυτοκινών που είναι υπεύθυνες για τη φυσική φλεγμονώδη αντίδραση.
Πρόσφατα αρκετές μελέτες, έδειξαν ότι οι κυτοκίνες παράγονται σε πολύ μεγάλες ποσότητες παρουσία του νέου κορωνοϊού και προκαλούν υπερβολική φλεγμονώδη απόκριση που τελικά καταστρέφει τους ιστούς αντί να τους προστατεύει.
Με τη ρύθμιση των Τ λεμφοκυττάρων, η καλσιτριόλη θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο της παραγωγής φλεγμονωδών κυτοκινών και να αποτρέψει ή να περιορίσει την πνευμονική ίνωση που προκαλείται σαν δυσμενές αποτέλεσμα στους ασθενείς.
Μπορούμε να εξετάσουμε ένα προστατευτικό αποτέλεσμα της ενεργούς μορφής της βιταμίνης D έναντι της καταιγίδας κυτοκινών που περιγράφεται από τους λοιμοξιολόγους και τους ειδικούς στις μονάδες εντατικής.
Αλλά όλα αυτά παραμένουν υποθετικά, και τα δεδομένα που έχουμε βασίζονται αποκλειστικά σε in vitro μελέτες. Αυτό είναι ένα θέμα για διερεύνηση.
Από τη θεωρία στην κλινική πρακτική
Εκτός από αυτές τις in vitro μελέτες, κλινικές δοκιμές που συγκρίνουν τις επιδράσεις της βιταμίνης D έναντι του εικονικού φαρμάκου, έχουν δείξει μειωμένο ιικό φορτίο ή φλεγμονωδών παραγόντων, όπως η αντιδραστική πρωτεΐνη C (CRP), πρωτεΐνη που εμφανίζεται στο αίμα κατά τη διάρκεια οξείας φλεγμονής και κατά τη διάρκεια ορισμένων ιογενών λοιμώξεων, ειδικά σε περίπτωση HIV.
Τέλος, μελέτες παρατήρησης έχουν δείξει τη σχέση μεταξύ της χαμηλής συγκέντρωσης του μεταβολίτη αποθήκευσης (αυτός που έχει υποστεί μόνο μία υδροξυλίωση), ενδεικτικής της κατάστασης της βιταμίνης D του ασθενούς και της αύξησης του ποσοστού θνησιμότητας από τη μόλυνση, ειδικά στο αναπνευστικό.
Αυτές είναι υποθέσεις που συνδέουν τη βιταμίνη D και με την Covid-19, αλλά είναι μόνο υποθέσεις.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η βιταμίνη D δεν μπορεί να θεωρηθεί προληπτική ή θεραπευτική θεραπεία για τη μόλυνση από SARS-CoV-2.
Διευκρινίζουν ότι η χρήση της θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επικουρική για οποιαδήποτε μορφή θεραπείας σε ασθενείς με Covid-19 και συνιστούν, τα επίπεδα βιταμίνης D στον ορό, να μετρηθούν γρήγορα σε άτομα άνω των 60 ετών με Covid-19 και σε περίπτωση ανεπάρκειας, τη χορήγηση μιας υψηλής δόσης 50.000 έως 100.000 IU, η οποία θα μπορούσε να βοηθήσει στον περιορισμό των αναπνευστικών επιπλοκών.
Συνιστούν επίσης τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D από 800 έως 1.000 IU την ημέρα, σε άτομα κάτω των 60 ετών, μόλις επιβεβαιωθεί η διάγνωση της Covid-19.
Δεδομένων όσων γνωρίζουμε ή τι περιμένουμε από τη δραστηριότητα της βιταμίνης D στην ανοσία, αυτές οι συστάσεις αποσκοπούν στη βελτιστοποίηση των πιθανοτήτων καταπολέμησης της Covid-19.
