Αναπτύχθηκε από την ΕΕ, το μελλοντικό «European Health Data Space» (EHDS) που αφορά τους επαγγελματίες υγείας, το οποίο θα προωθήσει τη διαλειτουργικότητα των ψηφιακών αρχείων ασθενών και τη διαβούλευση τους σε ολόκληρη την Ένωση, αλλά και θα ρυθμίσει επίσης τη διατήρηση, την εμπιστευτικότητα και χρήση δεδομένων που συλλέγονται από όλους τους επαγγελματίες υγείας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε αυτό το σχέδιο σε πρώτη ανάγνωση στις 13 Δεκεμβρίου’23, αφού το τροποποίησε σημαντικά.
Χάρη στον «Ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων υγείας» (EHDS), ένας γιατρός ή φαρμακοποιός θα μπορεί να συμβουλεύεται το ψηφιακό αρχείο ενός ασθενούς που προέρχεται από άλλη χώρα, για παράδειγμα ενός Ιταλού που αναζητά θεραπεία στη Γαλλία ή αντίστροφα.
Η διαλειτουργικότητα των αρχείων ασθενών υπάρχει ήδη μεταξύ ορισμένων χωρών, αλλά παραμένει δύσκολο να γενικευτεί, τόσο για τεχνικούς όσο και για κανονιστικούς λόγους, ιδίως όσον αφορά την εμπιστευτικότητα.
Η «δευτερεύουσα» χρήση τους
Επί του παρόντος, οι Ευρωπαίοι γιατροί μπορούν να συμβουλεύονται με συγκατάθεση τα αρχεία Γάλλων, Κροατών, Ισπανών, Εσθονών, Λουξεμβουργιανών, Μαλτέζων, Πορτογάλων και Τσέχων ασθενών και αντίστροφα που θεραπεύονται σε αυτές τις χώρες.
Ορισμένες χώρες εξουσιοδοτούν τους φαρμακοποιούς να τηρούν μια ηλεκτρονική συνταγή από άλλο κράτος μέλος: αυτό συμβαίνει μεταξύ Φινλανδίας, Εσθονίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας και Πολωνίας.
Αλλά το EHDS εγείρει επίσης πολλά ερωτήματα σχετικά με τη χρήση των δεδομένων ασθενών που συλλέγονται, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακείων προβλέποντας ότι αυτά ενδέχεται να χρησιμοποιούνται και σε «δευτερεύουσα χρήση» για σκοπούς δημόσιας υγείας ή έρευνας, καθώς και από τη βιομηχανία.
Με την υποστήριξη Ευρωπαίων εκπροσώπων γιατρών, φαρμακοποιών και οδοντιάτρων, οι ασθενείς ζήτησαν και απέκτησαν το δικαίωμα αντίρρησης στη δευτερογενή χρήση των δεδομένων τους, τα οποία σε κάθε περίπτωση θα είναι συστηματικά ανωνυμοποιημένα και με ψευδώνυμο.
Επιπλέον, η Φαρμακευτική Ομάδα της ΕΕ (GPEU), η οποία εκπροσωπεί τα φαρμακεία στις Βρυξέλλες, θεώρησε ότι η διαβίβαση ορισμένων δεδομένων, θα μπορούσε να παραβιάζει τα οικονομικά και εμπορικά μυστικά που προστατεύουν τα φαρμακεία ως επιχειρήσεις και ζήτησε καλύτερες εγγυήσεις ως προς την εμπιστευτικότητα και τη μη μεταδοτικότητα των τελευταίων ανησυχώντας επίσης για το πρόσθετο έργο που θα αποτελούσε για τα φαρμακεία η εφαρμογή των διατάξεων του EHDS.
Η έκδοση που ενέκρινε το Κοινοβούλιο λαμβάνει υπόψη τις περισσότερες από αυτές τις επιφυλάξεις.
Συγκεκριμένα, τα φαρμακεία δεν θα είναι υποχρεωμένα να παρέχουν στις υγειονομικές αρχές τόσα δεδομένα όσα επιθυμούσε το αρχικό έργο.
Οι «μικροδομές υγείας», δηλαδή επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 υπαλλήλους ή/και με κύκλο εργασιών κάτω των 2 εκατομμυρίων ευρώ, θα εξαιρούνται από την υποχρέωση επικοινωνίας για δευτερεύοντες σκοπούς με συνέπεια, πολλά φαρμακεία να επωφεληθούν από αυτή τη διάταξη.
Το κείμενο θα αποτελέσει πλέον αντικείμενο «διαβούλευσης» μεταξύ της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου, πριν από την έγκρισή του που έχει προγραμματιστεί για το 2025.
