Θα μπορούσε το σωματικό βάρος και συγκεκριμένα η παχυσαρκία, να επηρεάζει την εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ; Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο St. Louis διερεύνησαν αυτό το ερώτημα σε μια πρόσφατη μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσίασαν πρόσφατα στην ετήσια συνάντηση της Radiological Society of North America (RSNA) 2025.
Με βάση την ανάλυση ορισμένων βιοδεικτών αίματος της νόσου του Αλτσχάιμερ και απεικονίσεων PET αμυλοειδούς, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με παχυσαρκία ενδέχεται να παρουσιάζουν ταχύτερη συσσώρευση αμυλοειδούς — διαδικασία που συνδέεται με γνωστική έκπτωση — καθώς και ταχύτερη αύξηση βιοδεικτών της νόσου του Αλτσχάιμερ με την πάροδο του χρόνου, σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς παχυσαρκία.
Η έρευνα αναδεικνύει την πιθανή σύνδεση μεταξύ της νόσου του Αλτσχάιμερ και της παχυσαρκίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την διερεύνηση παρεμβάσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, με στόχο την αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από δείγματα αίματος και απεικονίσεις PET ατόμων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative (ADNI). Συνολικά, εξετάστηκαν 1.228 δείγματα πλάσματος από 407 συμμετέχοντες, με τους ορούς να περιλαμβάνουν βιοδείκτες που σχετίζονται με τη νόσο του Ατλσχάιμερ.
Σε γενικές γραμμές, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στη συχνότητα εμφάνισης γνωστικής διαταραχής μεταξύ της ομάδας των συμμετεχόντων με παχυσαρκία και της ομάδας χωρίς παχυσαρκία, κατά την έναρξη της μελέτης. Ωστόσο, στην ομάδα των συμμετεχόντων χωρίς παχυσαρκία καταγράφηκε μεγαλύτερος αριθμός ατόμων με αυξημένα επίπεδα αμυλοειδούς, σε σύγκριση με την ομάδα παχυσαρκίας.
Οι ερευνητές εξέτασαν πώς οι βιοδείκτες αίματος και τα επίπεδα αμυλοειδούς σχετίζονταν με την παχυσαρκία κατά την έναρξη της μελέτης και στη συνέχεια με την πάροδο του χρόνου.
Στην έναρξη, η παχυσαρκία συσχετίστηκε με χαμηλότερα επίπεδα σχετικών βιοδεικτών αίματος και χαμηλότερο αμυλοειδικό φορτίο στις απεικονίσεις PET. Στο συγκεκριμένο μοντέλο, οι ερευνητές έκαναν προσαρμογές για τα έτη εκπαίδευσης, το φύλο και την ηλικία.
Ωστόσο, οι ουσιαστικές μεταβολές παρατηρήθηκαν στη μακροχρόνια παρακολούθηση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με παχυσαρκία εμφάνιζαν ταχύτερη αύξηση των επιπέδων της πρωτεΐνης p-tau217 — η οποία εμπλέκεται στην παθογένηση της νόσου του Αλτσχάιμερ — καθώς στην αναλογία της συγκεκριμένης πρωτεΐνης.
Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν υψηλότερα μακροχρόνια επίπεδα της νευροϊνιδικής ελαφριάς αλυσίδας (NfL) στο πλάσμα, μιας πρωτεΐνης που μπορεί να υποδηλώνει βλάβη στις συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων (άξονες).
Συνολικά, λοιπόν, τα επίπεδα NfL αυξήθηκαν ταχύτερα στην ομάδα των παχύσαρκων. Τέλος, οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ταχύτερη αύξηση της συσσώρευσης αμυλοειδούς σε άτομα με παχυσαρκία, με βάση τα δεδομένα από τις απεικονίσεις PET.
Αν και πολύτιμη, η έρευνα αυτή έχει ορισμένους περιορισμούς. Ένας από αυτούς είναι ότι οι περιορισμοί της μελέτης ADNI (Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative) μπορεί να επηρεάσουν τα ευρήματα, καθώς οι ερευνητές βασίστηκαν σε δεδομένα από αυτήν την ομάδα.
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες διέθεταν σχετικές μετρήσεις σε τρία χρονικά σημεία, επομένως δεδομένα από ακόμη μεγαλύτερες χρονικές περιόδους με περισσότερα σημεία παρακολούθησης, θα μπορούσαν να προσφέρουν πρόσθετη αξία.
Επιπλέον, οι ερευνητές διόρθωσαν μόνο ορισμένους παράγοντες στη στατιστική τους ανάλυση, οπότε είναι πιθανό να μην έλαβαν υπόψη σχετικές μεταβλητές που θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει τα αποτελέσματα.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring.
