Επιστημονική μελέτη υποστηρίζει ότι ο αυξημένος χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες φαίνεται να προμηνύει αύξηση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ.
Η ψηφιακή εποχή έχει αλλάξει ριζικά την παιδική ηλικία, καθιστώντας τις οθόνες αναπόσπαστο μέρος της μάθησης, της κοινωνικοποίησης και της ψυχαγωγίας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο χρόνος που περνούν οι έφηβοι μπροστά στις οθόνες έχει αυξηθεί κατακόρυφα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας. Αν και οι οθόνες αποτελούν απαραίτητα εργαλεία για τα παιδιά, η υπερβολική χρήση τους έχει συνδεθεί με διάφορα προβλήματα όπως διαταραχές του ύπνου και μειωμένη σωματική δραστηριότητα.
Οι επιστήμονες έχουν επισημάνει ήδη μια συσχέτιση μεταξύ του αυξημένου χρόνου που περνούν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη και των πιο σοβαρών συμπτωμάτων της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), που χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην προσοχή, την υπερκινητικότητα και τον έλεγχο των παρορμήσεων.
Ωστόσο, τα υπάρχοντα στοιχεία που υποστηρίζουν την παραπάνω συσχέτιση προέρχονται κυρίως από διαχρονικές μελέτες, οι οποίες μπορούν να προσφέρουν μόνο μια «στιγμιαία εικόνα» του υπό διερεύνηση πληθυσμού.
Με στόχο να γεφυρώσουν αυτό το κενό, οι ερευνητές διεξήγαγαν μιας μεγάλης κλίμακας μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο του χρόνου που περνούν τα παιδιά μπροστά σε οθόνες στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και στα συμπτώματα της ΔΕΠΥ.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη μεγάλης κλίμακας μελέτη Adolescent Brain Cognitive Development study στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρακολουθώντας 11.878 παιδιά ηλικίας 9 έως 10 ετών για μια περίοδο 2 ετών.
Με βάση προηγμένα δεδομένα μαγνητικής τομογραφίας και αξιολογήσεις συμπεριφοράς που αναφέρθηκαν από τους γονείς, η ομάδα των ερευνητών ανέλυσε προσεκτικά τις άμεσες συσχετίσεις μεταξύ του χρόνου που περνούσαν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη και της σοβαρότητας των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ, της εξέλιξής τους σε διάστημα 2 ετών και των αλλαγών που προέκυψαν στη δομή του εγκεφάλου.
Τα αποτελέσματα παρείχαν ενδείξεις για μια αναπτυξιακή σύνδεση: ο μεγαλύτερος ημερήσιος χρόνος που περνούσαν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη κατά την έναρξη της μελέτης φάνηκε να είναι ένας σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για την αύξηση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ μετά από 2 χρόνια, ακόμη και μετά τον έλεγχο των αρχικών επιπέδων σοβαρότητας των συμπτωμάτων.
Ο χρόνος μπροστά στις οθόνες φάνηκε να συνδέεται επίσης, με αναπτυξιακές διαφοροποιήσεις σε βασικές δομές του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με τος ερευνητές, κατά την αρχική μέτρηση παρατηρήθηκε μικρότερος συνολικός όγκος του φλοιού και μειωμένος όγκος μιας περιοχής, που παίζει σημαντικό ρόλο, μεταξύ άλλων, στη γλωσσική μάθηση και τις διαδικασίες ανταμοιβής. Μετά από 2 χρόνια, ο χρόνος που περνούσαν μπροστά στην οθόνη συσχετίστηκε με την παρεμπόδιση της ανάπτυξης του πάχους του φλοιού σε περιοχές ζωτικής σημασίας για τις γνωστικές λειτουργίες.
Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο Translational Psychiatry.
