Η 75χρονη κυρία που πάσχει από ρευματοειδή αρθρίτιδα, δεν είναι απλώς και μόνο άλλη μια ηλικιωμένη ασθενής με αρθριτικά.
Μπορεί επίσης να είναι μια αγαπημένη σύζυγος, μια καλή μητέρα, μια ευτυχισμένη γιαγιά, μια επιτυχημένη μαγείρισσα ή μια κυρία με έντονη φιλανθρωπική δράση.
Η ασθένειά της δεν την προσδιορίζει ως άνθρωπο, είναι πολλά περισσότερα από μία ασθενής.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με μια νεαρή κοπέλα που πάσχει από Διαβήτη τύπου 1.
Δεν πρόκειται για ακόμη μια διαβητική.
Η κοπέλα αυτή μπορεί να έχει γονείς που λατρεύει, αδέρφια, έναν μεγάλο έρωτα στη ζωή της, να ακολουθεί μια πολλά υποσχόμενη καριέρα, να κάνει σχέδια για το μέλλον.
Κάθε άνθρωπος μέσα στην κοινωνία καλείται να παίξει πολλούς και διαφορετικούς ρόλους.
Ο ρόλος του ασθενή είναι μόνο ο ένας από αυτούς.
Η ιατρική προσέγγιση που θέτει τον ασθενή στο επίκεντρο θα πρέπει να είναι ολιστική, δηλαδή να μην βλέπει μόνο τις ανάγκες του ασθενή που σχετίζονται στενά με τη νόσο ή τη θεραπεία που λαμβάνει, αλλά να κοιτάει κι όλες τις άλλες ανάγκες που πηγάζουν από τους διαφορετικούς ρόλους που έχει στη ζωή του ο κάθε άνθρωπος που αντιμετωπίζει μια ασθένεια.
Ο άνθρωπος, και όχι ο ασθενής, είναι αυτός που πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σύγχρονης ιατρικής ολιστικής προσέγγισης.
Μια τέτοια προσέγγιση, πρώτα από όλα, βοηθάει τους ανθρώπους να διαχειριστούν καλύτερα την ασθένειά τους, να βελτιώσουν τη ζωή τους και να κάνουν όλα όσα είναι απαραίτητα ώστε να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, όποια κι αν είναι η θεραπεία που ακολουθούν.
Αν οι ασθενείς παραμείνουν ενεργοί και νιώσουν ότι δεν ακολουθούν απλώς τη θεραπεία που τους σύστησε ο Ιατρός, αλλά είναι οι ίδιοι διαχειριστές υπεύθυνοι για την ασθένειά τους, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο.
Ο άνθρωπος θα νιώσει «ενεργό υποκείμενο», ένα άτομο που σκέφτεται και δρα και αντιμετωπίζει την ασθένειά του με τη βοήθεια ενός πολύτιμου συνεργάτη, και όχι απλώς το αντικείμενο μιας θεραπευτικής μεθόδου που προτείνει ο τάδε ή ο δείνα ιατρός.
Οι ιατροί βέβαια έχουν να παίξουν τον πιο σημαντικό ρόλο σε αυτήν την «ασθενοκεντρική» προσέγγιση.
Η επικοινωνία ανάμεσα σε γιατρό-ασθενή δεν είναι πια μονόδρομη.
Παλαιότερα, ο Ιατρός ήταν εκείνος που αποφάσιζε για τη διάγνωση και τη θεραπεία και ο ασθενής ακολουθούσε τις οδηγίες του «κατά γράμμα», χωρίς να έχει τη δυνατότητα να συζητήσει ή ακόμη και να αμφισβητήσει τη θεραπευτική μέθοδο.
Σήμερα όμως με την εξάπλωση των νέων τεχνολογιών, του Ιντερνέτ και των κοινωνικών δικτύων, ο ρόλος του ασθενή έχει διαφοροποιηθεί.
Ο ασθενής είναι ενημερωμένος για όλες τις πτυχές της ασθένειας του, συχνά πριν ακόμη λάβει την ιατρική διάγνωση.
Έχει επισκεφτεί άπειρες ιστοσελίδες, έχει διαβάσει διάφορα άρθρα, έχει ήδη μάθει κάποια πράγματα. Βέβαια, οι πηγές του διαδικτύου δεν είναι πάντοτε έγκυρες.
Αυτό είναι ένα μεγάλο και αρκετά προβληματικό θέμα, καθώς δεν έχουν όλοι οι ασθενείς τη δυνατότητα να κρίνουν την αξιοπιστία της ενημέρωσής τους.
Όπως και να ‘χει πάντως, το βέβαιο είναι ότι ο ασθενής της εποχής μας είναι πολύ περισσότερο ενημερωμένος κι έχει τη δυνατότητα να συζητήσει εκτενέστερα με τον ιατρό του για τη ασθένεια του και τη θεραπευτική προσέγγιση.
Κι εδώ το κλειδί για την ολιστική ανθρωποκεντρική προσέγγιση είναι ο ιατρός και η ιατρική επικοινωνία.
Αν θέλετε η θεραπεία του ασθενή σας να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, χρειάζεται να τον μεταμορφώσετε σε «ενεργό υποκείμενο», να νιώσει δηλαδή ότι έχει ενεργή συμμετοχή στη λήψη των θεραπευτικών αποφάσεων.
Για να το επιτύχετε αυτό θα πρέπει να θέσετε σε λειτουργία όλες τις επικοινωνιακές σας ικανότητες, να τον ακούσετε προσεκτικά, να κατανοήσετε σε βάθος τις ανάγκες του, να απαντήσετε στους προβληματισμούς του που σχετίζονται με την ασθένεια και τη ζωή του από εδώ και πέρα, και τελικά να νιώσει ότι εκείνος, και μόνο εκείνος, εξακολουθεί να είναι ο κύριος της ζωής και της προσωπικότητάς του.
Εκείνος είναι που έχει το “κλειδί”, εκείνος θα προχωρήσει στη θεραπεία του και εσείς, ως Ιατρός, θα σταθείτε δίπλα του ως πολύτιμος σύμβουλος!
Θυμηθείτε:
Ένας σύγχρονος Ιατρός οφείλει να θέτει ως στρατηγική προτεραιότητά του όχι μόνο τη θεραπεία με τη στενή έννοια του όρου, αλλά γενικότερα την βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της ζωής των ασθενών του.
Στη διαδρομή της θεραπείας, ο Ιατρός οφείλει να είναι συνοδοιπόρος και συμπολεμιστής.
