Χωρίς κάποιος να είναι ιολόγος ή λοιμωξιολόγος, όντας απλά ένας επιστήμονας υγείας που παρακολουθεί την πανδημία στον διεθνή τύπο, ίσως να ανησυχεί, γιατί υπάρχουν πολλά που θα μπορούσαν να μην πάνε καλά με τα νέα εμβόλια κατά του κορωνοϊού που επίκειται να διατεθούν σε λίγους μήνες στο κοινό.
Υπάρχουν τα συνηθισμένα προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε. Το εμβόλιο μπορεί να μην λειτουργήσει επειδή δεν προκαλεί αρκετά αντισώματα ή παράγει αντισώματα, αλλά αυτά δεν σκοτώνουν τον ιό ή σκοτώνουν τον ιό αλλά τα αντισώματα διαρκούν μόνο για πολύ μικρό χρονικό διάστημα ή υπάρχουν ενοχλητικές παρενέργειες.
Αυτά είναι προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν με κάθε νέο εμβόλιο.
Μια φαρμακευτική εταιρεία εκδίδει ένα αισιόδοξο δελτίο τύπου ανακοινώνοντας πρόοδο στην ανάπτυξη ενός εμβολίου.
Και φυσικά τα χρηματιστήρια ανεβαίνουν. Όλοι έχουν την αίσθηση ότι σύντομα θα νικήσουμε την COVID-19 και το ευρύ κοινό αρχίζει να αγνοεί τα μέτρα προστασίας και την κοινωνική απόσταση.
Οι κυβερνήσεις χαλαρώνουν τις κρατικές οδηγίες και τα περιοριστικά μέτρα.
Φυσικά ξέρουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια! Τα περιστατικά, οι νοσηλείες και οι θάνατοι αυξάνονται τον επόμενο μήνα.
Αλλά θα μπορούσε να είναι κάτι χειρότερο. Το εμβόλιο θα μπορούσε να παράγει αρκετά αντισώματα για να σκοτώσει τον ιό και να είναι αποτελεσματικό για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά με ένα επίπεδο παρενεργειών.
Τι επίπεδο ανεπιθύμητων ενεργειών θα μπορούσαν να δεχθούν οι ρυθμιστικές αρχές κατά την έγκριση του εμβολίου;
Τα κριτήρια θα είναι η ισορροπία της δημόσιας υγείας έναντι της ανάγκης για διάσωση του έθνους από την οικονομική κατάρρευση;
Βλέπουμε ότι σε μερικά κράτη τα κριτήρια γέρνουν υπέρ των οικονομικών της χώρας παρά υπέρ της υγείας.
Φυσικά για τη χώρα μας έχουμε κάποια εμπιστοσύνη από τους μέχρι τώρα χειρισμούς της κυβέρνησης, ότι η διαδικασία επιλογής του εμβολίου ίσως να μην τεθεί σε κίνδυνο από πολιτικά ζητήματα.
Προβληματισμός επικρατεί επίσης και για το πώς θα ελεγχθεί το εμβόλιο. Πρέπει να προστατεύει τους ηλικιωμένους ενήλικες με συννοσηρότητα.
Πώς θα συμπληρώσουν μια ομάδα δοκιμών με ηλικιωμένους, παχύσαρκους, διαβητικούς, υπερτασικούς ή με καρδιακές παθήσεις;
Είναι πολύ πιο εύκολο να δοκιμαστεί ένα εμβόλιο σε υγιείς ηλικίας 20 έως 40 ετών και έτσι θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε ένα εμβόλιο που δεν προστατεύει τους πιο ευάλωτους που χρειάζονται περισσότερο προστασία.
Εάν οι υγιείς ηλικιωμένοι δεν περιλαμβάνονται στην ομάδα δοκιμών, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα εμβόλιο που προστατεύει μόνο τους νεότερους.
Καθώς γερνάμε όμως, η ικανότητά μας για μια ανοσολογική απόκριση μειώνεται.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει εμβόλιο υψηλής δόσης για τη γρίπη για άτομα άνω των 65 ετών.
Το εμβόλιο κορωνοϊού πρέπει επίσης να είναι αρκετά ανοσογόνο για να είναι αποτελεσματικό σε υγιείς ηλικιωμένους ενήλικες.
Επίσης μπορεί να υπάρχουν παρενέργειες που εμφανίζονται αργά μετά τη χορήγηση του εμβολίου.
Σύμφωνα με τον όρο του προγράμματος παραγωγής εμβολίων «λειτουργία στρέβλωσης ταχύτητας» (“warp speed”), οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ενθαρρυνθεί να αυξήσουν τις εγκαταστάσεις παραγωγής, ώστε να υπάρχει αρκετή δυνατότητα για την παραγωγή εκατοντάδων εκατομμυρίων δόσεων μόλις εγκριθεί το εμβόλιο.
Σε κανονικές συνθήκες, υπάρχει μια αργή αύξηση παραγωγής που επιτρέπει χρόνο για τη διεξαγωγή μελετών και μετά την κυκλοφορία.
Με την αυξημένη ταχύτητα, δεν θα κάνουμε τις μελέτες μετά την κυκλοφορία, παρά μόνο μετά τη χορήγηση του εμβολίου σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Εάν υπάρχουν μακροχρόνιες τοξικότητες, δεν θα το γνωρίζουμε μέχρι να επηρεαστούν πάρα πολλά άτομα.
Αλλά τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα! Ο κορωνοϊός μπορεί να μεταλλαχθεί.
Θα μπορούσαμε να έχουμε ένα τέλειο εμβόλιο που δεν είναι πλέον αποτελεσματικό κατά του ιού.
Αυτό συνέβη με το εμβόλιο της γρίπης το 2014 όταν μεταλλάχθηκε ο ιός το ίδιο έτος και το εμβόλιο της γρίπης ήταν αναποτελεσματικό.
Ο κορωνοϊός από τη Wuhan όπου ξεκίνησε, βρέθηκε να έχει μεταλλαχθεί καθώς εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Έτσι, είναι πιθανό ότι θα μπορούσε να ξεφύγει από οποιοδήποτε εμβόλιο αναπτυχθεί και τότε θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα.
Φυσικά κανένα από αυτά δεν μπορούσε να συμβεί, και αυτές είναι απόψεις και ανησυχίες που μπορεί κάποιος να έχει.
Ελπίζουμε ότι όλοι όσοι εργάζονται για την ανάπτυξη εμβολίων και τη χάραξη πολιτικών σχετικά με τα εμβόλια έχουν τις ίδιες ανησυχίες, έτσι ώστε να κάνουν το καλύτερο!